Białoruś

W II kwartale 2017 roku doszło do umocnienia pozytywnej dynamiki większości wskaźników makroekonomicznych. W kolejnych miesiącach pierwszego półrocza 2017 r. doszło do ożywienia w przemyśle. Wartość produkcji przemysłowej w samym kwietniu była wyższa niż w analogicznym miesiącu 2016 r. aż o 8,7%; w maju: o 8,4% wyższa niż przed rokiem. W rezultacie, produkcja przemysłowa za okres styczeń-maj br. była większa niż w okresie styczeń-maj ub.r. aż o 6%.

W I półroczu 2017 r. odnotowana została poprawa wyników handlu zagranicznego. Według wstępnych danych białoruskiego urzędu statystycznego za okres styczeń–maj 2017 r., wartość obrotów towarowych zwiększyła się o 21,8%, do niemal 23,7 mld USD. Najszybciej rozwija się wymiana towarowa z krajami Wspólnoty Niepodległych Państw (+24,9%), w tym przede wszystkim w ramach Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej (+25,2%) i Rosją (+24,4%). Znacznie wolniej rozwija się handel towarowy z pozostałymi krajami świata (+17,2%), przede wszystkim z Unią Europejską (+12%).

Najważniejszymi partnerami Białorusi w wymianie handlowej pozostają Rosja (51,9%), Ukraina (7,4%), Chiny (4,5%), Niemcy (4,3%), Wielka Brytania (4,2%) oraz Polska (4%).

Najistotniejsze są przemysły Białorusi to: paliwowy, chemiczny oraz elektromaszynowy, a także rolnictwo.

Białoruś jest państwem o relatywnie ograniczonych relacjach z Unią Europejską. Jako członek Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej nie aspiruje do samodzielnego kształtowania relacji handlowych z UE. Ograniczone pozostają relacje polityczne, choć w ostatnim okresie ulegają one pewnej dynamizacji. Proces ten nasilił się zwłaszcza po wypuszczeniu przez Mińsk ostatnich więźniów politycznych w sierpniu 2016 r., co zaowocowało krokiem w postaci zniesienia przez Brukselę większości sankcji unijnych. Od tego czasu kontakty polityczne pomiędzy UE i jej państwami członkowskimi a Białorusią są częstsze, odbywają się na wyższym poziomie.

Białoruś pozostaje trzecim partnerem handlowym Polski na obszarze WNP. Polska pozostaje natomiast czwartym partnerem Białorusi pod względem eksportu na białoruski rynek oraz szóstym pod względem importu. W 2016 roku wymiana handlowa między Polską i Białorusią wyniosła 2,15 mld USD (spadek o 0,7% w ujęciu rocznym), w tym eksport 1,35 mld USD (wzrost o 2%) oraz import 797,4 mln USD (spadek o 5,1%).

Najważniejszymi sektorami po stronie polskiego eksportu były wyroby przemysłu elektromaszynowego, artykuły rolno-spożywcze oraz wyroby przemysłu chemicznego. Wśród artykułów rolno-spożywczych najważniejszym towarem eksportowym pozostały owoce, warzywa  oraz produkty mleczarskie.

Po stronie importu najważniejszymi punktami były produkty mineralne, wyroby przemysłu drzewno-papierowego (oraz wyroby przemysłu chemicznego.

Najbardziej perspektywiczne sektory białoruskiej gospodarki dla polskich inwestycji zagranicznych  i współpracy  to przetwórstwo rolne, obróbka drewna i produkcja mebli, technologie komputerowe, produkcja materiałów budowlanych, przemysł tekstylny, wyroby z drewna, transport. Najwięcej polskich inwestycji ulokowanych jest w swobodnej strefie ekonomicznej w Brześciu, Grodnie i Mińsku. Polskie firmy lokują swoje bezpośrednie inwestycje głównie w specjalnych strefach ekonomicznych.

Na Białorusi funkcjonują preferencyjne obszary do wykorzystania przez inwestorów, w tym zagranicznych. Należą do nich: wolne strefy ekonomiczne, Park Wysokich Technologii, Park Turystyczno-rekreacyjny „Kanał Augustowski”, Chińsko-Białoruski Park Przemysłowy.

Do największych barier wejścia na rynek białoruski należą: dozwolona płatność za towar z importu dopiero po jego odprawie celnej; stosunkowo drogi kredyt w rublach białoruskich dla firm na finansowanie importu; obowiązujące wysokie cła na niektóre grupy towarów (wspólna taryfa celna EAUG); zakaz dostaw mięsa wieprzowego z Polski, obowiązujące od 2014 roku; czasowe ograniczenie na import drobiu i produktów drobiowych w związku z rozprzestrzenianiem się grypy ptaków HPAI; ograniczenie wwozu dodatków paszowych dla psów i kotów, jak również gotowej karmy dla psów i kotów, która też została poddana obróbce termicznej i została wyprodukowana z surowca, pochodzącego z terytorium całej Polski; wymogi dodatkowych certyfikatów przy imporcie produkcji zza granicy (cement, wyroby gipsowe).

Dodatkowo Białoruś posiada własne instrumenty ograniczana importu, jak wprowadzane okresowo ograniczenia walutowe (np. wymóg uzyskania zgody na zakup waluty w celu opłaty awansu za import, ograniczanie możliwości uzyskiwania kredytów walutowych na opłacanie importu), wymogi zastosowania przy produkcji wyrobów gotowych towarów miejscowych czy też subsydia i dotowanie eksportu, system zamówień państwowych oraz dyskryminacyjnej polityka podatkowa.