Dania

Gospodarka duńska rozwija się, ale w niezbyt szybkim tempie.  W pierwszym kw. 2019 r. duński PKB wzrósł o 0,3%, zaś prognozy na 2019 r. wskazują na niewielkie spowolnienie gospodarki. Ceny towarów i usług praktycznie się nie zmieniły, choć nieco wzrasta inflacja, która za pierwsze półrocze 2019 r. wyniosła ok. 1%. Stabilna sytuacja gospodarcza ma związek z wysoką stopą konsumpcji wewnętrznej (2% rocznie), u której podłoża leży poziom zatrudnienia, przewaga podaży nad popytem na rynku pracy oraz powolny, lecz bardzo stabilny wzrost dochodów gospodarstw domowych. Jednocześnie w ciągu ostatniego roku pogorszył się bilans wymiany handlowej DK. W 2018 r. nastąpił spadek przyrostu eksportu (wzrost jedynie o 0,6% w porównaniu z 3,6% w 2017r.), przy niewielkim wzroście importu.

Utrzymują się obawy o wpływ Brexitu na duńską gospodarkę. Zmiany kursu walut, cła, opóźnienia związane z ew. odprawą graniczną i inne czynniki mogą spowodować nie tylko olbrzymie straty ekonomiczne (ok. 2/3% duńskiego PKB), ale także wpłynąć na spowolnienie produkcji i wręcz braki w dostawach, spadek jakości produktów. Skala powiązań ekonomicznych Danii i Wielkiej Brytanii jest bardzo duża.

Główną siłą napędową eksportu w 2018 r. była zwiększona sprzedaż statków, samolotów (79,6 proc.), sprzętu transportowego (9,4%), chemikaliów i produktów pokrewnych (7,7%), różnych artykułów przemysłowych (5,9%), jednak zyski zostały zrównoważone niższym eksportem paliw mineralnych, smarów i materiałów pokrewnych (-12,6%), maszyn (-5,9%) i żywych zwierząt, żywności, napojów i tytoniu(-4,2%).

Według prognoz Danske Research, warunki dla duńskich eksporterów nie poprawią się w znaczącym stopniu, jakkolwiek korzystny kurs wymiany walut pozytywnie wpływa na rozwój eksportu.

Niezmiennie od lat największym rynkiem eksportowym Danii są Niemcy. Duńskie firmy intensywnie eksportują także na odległe rynki pozaeuropejskie, takie jak Chiny, Meksyk i inne gospodarki wschodzące. W dalszym ciągu jednak UE pozostaje pierwszym rynkiem eksportowym Danii, w tym przede wszystkim Niemcy, Wielka Brytania oraz kraje regionu Europy Środkowej i Wschodniej.

W ostatnich latach w Danii wzrost odnotowały sektory zaawansowanych technologii, oparte na wiedzy i innowacjach, takie jak biotechnologia, klimat, technologie informatyczne, elektronika. Duńskie rolnictwo wykazuje dużą zdolność do adaptacji do zmieniających się warunków handlu. Sankcje handlowe UE wobec Rosji i nałożone przez Rosję embargo na import produktów rolnych i spożywczych z UE, zmusiły duńskich producentów do poszukiwania nowych rynków zbytu. Duński przemysł, charakteryzujący się wysokim standardem technicznym, w większości składa się z lekkiej produkcji i przetwarzania. Ze względu na kompleksowość struktur, duński sektor wytwórczy nie jest tak podatny na zmiany na światowym rynku, jak przemysł, który jest skoncentrowany tylko na kilku obszarach. Dania jest światowym liderem produkcji mleka i mięsa, co w ogromnej mierze sprzyja rozwojowi sektora przemysłowego, produkującego wysokiej klasy sprzęt dla gospodarstw i zakładów przetwórczych.

Duńskie produkty rolne, takie jak ser, wieprzowina, ryby, masło oraz zboże są eksportowane od ponad wieku. Rolnictwo wytwarza bezpośrednio ok. 43% duńskiego eksportu towarowego. Znaczący jest także eksport maszyn i sprzętu dla przemysłu rolnego. Pozostałe 57% to głównie maszyny i sprzęt farmaceutyczny oraz elektroniczny.

W 2017 r. (podobnie jak w 2016 r.) Dania była 17. partnerem Polski w eksporcie oraz 19. w imporcie (w 2015 r. zajmowała 20. miejsce). W 2017 r. w strukturze towarowej największy udział w eksporcie Polski do Danii stanowiły wyroby przemysłu elektromaszynowego, z udziałem 38% w całości eksportu, przy wzroście 4% w porównaniu do 2016 r. Drugą pozycję zajęły artykuły rolno-spożywcze z udziałem 15%, odnotowując spadek o 1% w porównaniu do 2016 r. Na trzeciej pozycji znalazły się metale nieszlachetne i wyroby z nich, z udziałem 9%. Największe wartościowo pozycje w imporcie Polski z Danii w 2017 r. to: artykuły rolno-spożywcze (ok. 38%), wyroby przemysłu elektromaszynowego (ok. 22%) oraz wyroby przemysłu chemicznego (ok. 13%).

Dania stosuje zasady Jednolitego Rynku UE. Rynek duński jest jednak hermetyczny – wejście na niego utrudniają specyficzne uwarunkowania, takie jak mała skala rynku konsumenckiego, związki dystrybutorów z producentami, rola pośredników handlowych w dystrybucji towarów, wymóg stosowania języka duńskiego, procedury administracyjne, czy krajowe standardy, które są często bardziej restrykcyjne niż obowiązujące przepisy unijne.

W sektorze rolnym i spożywczym dominują duże firmy, powstałe w wyniku wieloletniego procesu fuzji i koncentracji, mające często formę prawną spółdzielni. Pośród nich na rynku mięsnym dominuje Danish Crown (94% udziału w rynku), na rynku mlecznym firma Arla (90% rynku mleka i jego przetworów), a na rynku napojów koncern Carlsberg. Duży stopień monopolizacji ma także swoje odbicie w sektorze handlu detalicznego, gdzie dominują dwie firmy handlowe – Coop Danmark i Dansk Supermarked. Obie firmy dysponują łącznie ponad 72% udziałem w rynku.

Większe rozdrobnienie panuje w sektorze IT oraz nowych technologii. Dania jest jednym z krajów o najwyższym odsetku start-up’ów oraz firm z sektora IT, który rozwija się bardzo dynamicznie.

W Danii obowiązuje system rejestracji online przedsiębiorstw zagranicznych – także z państw członkowskich UE – świadczących usługi na terytorium tego kraju (tzw. RUT). Zagraniczne firmy, które wysyłają pracowników do pracy w Danii, muszą przekazywać szereg dodatkowych informacji o firmie i pracownikach do Urzędu ds. Działalności Gospodarczej (Danish Business Authority – Erhvervsstyrelsen). W szczególności dotyczy to usług w branży rolnej, leśnej, ogrodniczej oraz budowlanej, gdzie większość firm zagranicznych działających na lokalnym rynku to firmy polskie.