Jeszcze bardziej wymowne są dane dotyczące dynamiki. W latach 2023–2024 eksport do Niemiec i Czech spadł o około 4%, a do Francji o 1%. To bezpośredni efekt recesji przemysłowej i stagnacji w rdzeniu Unii Europejskiej. Jednocześnie rynki dotychczas traktowane jako uzupełniające zaczęły rosnąć szybciej. Wielka Brytania odnotowała wzrost o 6%, Hiszpania o 5%, a Ukraina aż o 16% rok do roku. Te liczby nie są przypadkowe. Odzwierciedlają one przesuwanie się osi wzrostu z Europy Zachodniej w stronę peryferiów i rynków odbudowy. Firmy, które nie uwzględnią tej zmiany w swoich strategiach, będą stopniowo spychane do roli podwykonawców dla tych, którzy potrafią reagować szybciej.

Analiza salda handlowego dodatkowo porządkuje obraz. Polska notuje wyraźną nadwyżkę w handlu z Niemcami (około 30 mld USD), Wielką Brytanią (13,6 mld USD), Czechami (10,9 mld USD), Francją (10 mld USD) oraz Ukrainą (9,1 mld USD). Są to rynki, na których polskie firmy realnie wygrywają konkurencję. Jednocześnie relacje z Włochami przynoszą niewielki deficyt, a z USA deficyt znaczący, sięgający około 6,4 mld USD, wynikający głównie z importu zaawansowanych technologii i komponentów. To pokazuje, że mimo silnej pozycji eksportowej Polska wciąż pozostaje odbiorcą technologii z rynków najbardziej zaawansowanych.

Gdy z danych rocznych przejdziemy do analizy miesięcznej, obraz stabilności staje się jeszcze wyraźniejszy. W okresie od września 2024 do sierpnia 2025 średni miesięczny eksport utrzymywał się na poziomie około 29,6 mld EUR, z naturalnymi odchyleniami sezonowymi. Poza miesiącami typowo słabszymi, jak grudzień czy sierpień, eksport porusza się w relatywnie wąskim przedziale, co świadczy o odporności strukturalnej.

Z perspektywy regionalnej około 79% polskiego eksportu trafia do Unii Europejskiej. Zapewnia to bliskość, przewidywalność i brak barier celnych, ale jednocześnie oznacza ogromną ekspozycję na regulacje unijne i kondycję gospodarczą regionu. Kolejne 8–10% przypada na Wielką Brytanię i pozostałą Europę, około 5–7% na USA i Kanadę, 3–4% na kraje EFTA, a pozostała część na Azję, Amerykę Łacińską, Afrykę i Bliski Wschód. Kluczowe pytanie na 2026 rok nie brzmi więc „czy wychodzić poza UE”, lecz „jak szybko zwiększać udział rynków pozaeuropejskich, nie tracąc pozycji w Unii”.

Od tego momentu dane handlowe zaczynają się coraz silniej splatać z geopolityką. Rok 2026 nie będzie definiowany wyłącznie przez wolumeny i ceny, lecz przez konflikt, sankcje i przebudowę łańcuchów dostaw. Wojna w Ukrainie, polityka sankcyjna USA oraz rywalizacja amerykańsko-chińska ingerują dziś w handel bezpośrednio.

1. Wojna na Ukrainie: rynek odbudowy, który zmienia geograficzny układ sił

Ukraina stała się w 2024 roku siódmym rynkiem polskiego eksportu. Wzrost o 16% rok do roku to efekt zarówno bieżących potrzeb wojennych, jak i rozpoczynającego się procesu odbudowy. Według szacunków Banku Światowego całkowity koszt odbudowy przekroczy 486 mld USD. Polska, dzięki bliskości geograficznej, kompatybilności produktowej i doświadczeniu współpracy, znajduje się w naturalnie uprzywilejowanej pozycji. To jednak rynek wymagający długoterminowego myślenia, obecności lokalnej i budowy partnerstw. Firmy nastawione na szybki zysk zostaną szybko wyparte przez większych graczy międzynarodowych.

Polskie firmy mają tu naturalne przewagi: bliskość geograficzną, dużą kompatybilność produktową, doświadczenie w pracy z ukraińskimi kontrahentami oraz relację polityczną, która — mimo napięć branżowych — wciąż jest silniejsza niż większości krajów UE. Rok 2026 przyniesie przyspieszenie wyboru wykonawców projektów infrastrukturalnych finansowanych przez USA, UE, EBI czy JICA. W praktyce oznacza to, że okno możliwości dla polskich eksporterów otwiera się w pełni właśnie teraz.

Jednocześnie to rynek, na którym wygrają tylko ci, którzy zbudują lokalne partnerstwa, korzystają z zabezpieczeń KUKE i myślą w perspektywie 10–15 lat. Firmy szukające „szybkiej sprzedaży” zostaną wypchnięte przez niemieckie, tureckie i koreańskie koncerny w pierwszej fazie dużych przetargów.

2. USA i polityka sankcyjna: globalny reset zasad gry

Po drugiej stronie globu USA przejęły rolę centralnego regulatora zachodniego handlu. Ich sankcje — wobec Rosji, Iranu, Chin, Białorusi, a coraz częściej firm z Azji Centralnej — bezpośrednio wpływają na polskich eksporterów. W 2024 r. amerykański OFAC prowadzi rejestr ponad 4300 aktywnych sankcji, a liczba firm pośrednio „podejrzanych” o obchodzenie sankcji rośnie z miesiąca na miesiąc.

Co to oznacza w praktyce?

• większą presję na compliance i audyty kontrahentów,
• ryzyko utraty kontraktów w Kazachstanie, Kirgistanie czy Uzbekistanie, jeżeli w łańcuchu występuje re-eksport do Rosji,
• konieczność posiadania procedur dokumentowania pochodzenia i przeznaczenia towaru.

Jednocześnie Stany Zjednoczone wyrastają dziś na jeden z najbardziej perspektywicznych kierunków dla polskiego eksportu – nie tylko jako rynek zbytu, ale jako strategiczny obszar rozwoju firm chcących dywersyfikować sprzedaż poza Europę. Najnowsze dane handlowe pokazują, że w 2024 r. wartość polskiej sprzedaży do USA osiągnęła już 12,6 mld USD, co oznacza kolejny historyczny rekord i potwierdza rosnącą obecność polskich produktów w amerykańskich łańcuchach dostaw.

Co istotne, wzrost ten ma charakter strukturalny. W latach 2021–2024 eksport Polski do USA zwiększył się o +38,8%, co czyni Stany Zjednoczone jednym z najszybciej rosnących kierunków wśród rynków rozwiniętych. To dynamika, której nie obserwujemy ani w UE, ani na rynkach azjatyckich. Warto podkreślić, że tempo wzrostu jest stabilne, bez żadnych spadków – trzy lata z rzędu zakończyły się historycznym rekordem eksportu. To sygnał nie tylko popytu, ale i rosnącego zaufania do polskich produktów.

Dynamika tego wzrostu nie jest przypadkowa. W ostatnich latach polskie firmy zaczęły coraz mocniej zaznaczać swoją obecność w segmentach, które w Stanach Zjednoczonych rosną najszybciej: od maszyn i urządzeń przemysłowych, przez AGD i meble premium, po automotive electric, medtech, biotech, a nawet żywność funkcjonalną, suplementy i wyroby farmaceutyczne. To przesunięcie strukturalne świadczy o dojrzewaniu polskiego eksportu – od prostych towarów i półproduktów do zaawansowanych technologicznie, wysoko marżowych kategorii odpowiadających na realne potrzeby amerykańskiego biznesu i konsumentów.

Transformacja USA w kierunku friendshoringu oznacza jedno: Amerykanie szukają dostawców w krajach politycznie stabilnych, przewidywalnych, należących do NATO. Polska spełnia wszystkie te warunki.

3. Rywalizacja USA–Chiny: najsilniejsza zmiana łańcuchów dostaw od 20 lat

Relokacje produkcji z Chin, które przyspieszyły po pandemii, dziś są już trendem strukturalnym. Według raportów J.P. Morgan i Deloitte:

• 31% firm amerykańskich planuje zmniejszyć udział Chin w swoich łańcuchach dostaw do 2027 r.,
• 23% firm europejskich prowadzi aktywne projekty relokacyjne,
• rośnie znaczenie CEE — Polska, Czechy i Słowacja są największymi beneficjentami przenoszenia zakładów z Chin w Europie.

To efekt rosnących ceł (średnio z 3,1% do 19,3% na produkty chińskie w USA), restrykcji technologicznych oraz napięć wokół Tajwanu.

Dla polskich firm oznacza to dwa wnioski:

Po pierwsze – wchodzimy w dekadę przenoszenia produkcji do Europy. To dotyczy branż takich jak: elektronika przemysłowa, baterie, komponenty automotive, metal i obróbka, AGD, opakowania, narzędzia i wyposażenie.

Po drugie – firmy, które mają certyfikację, stabilną jakość i skalowalność produkcji, będą naturalnymi partnerami dla globalnych koncernów uciekających z Chin. To szansa, która nie zdarza się często. Przez 20 lat świat szedł „na wschód”. Teraz wraca.

4. Kryzys w UE: spowolnienie, które będzie trwało

Najtrudniejszym elementem układanki jest Europa. Nie tylko dlatego, że odpowiada za 60–65% polskiego eksportu, ale przede wszystkim dlatego, że wchodzi w okres stagnacji.

Kluczowe dane Eurostatu i KE za 2024–2025 r.:

• produkcja przemysłowa w UE: –2,4%,
• niemiecki przemysł maszynowy: –12% nowych zamówień,
• PMI przemysłu Niemiec przez 18 miesięcy pozostaje poniżej poziomu 50,
• inwestycje prywatne w UE spadły o 8%,
• konsumpcja we Francji i Włoszech utrzymuje się na poziomie stagnacyjnym.

Manufacturing PMI | Europe

To nie jest chwilowy kryzys. To zmiana strukturalna: wysoki koszt energii, nadregulacja, spadek konkurencyjności, presja demograficzna i odejście kapitału inwestycyjnego za ocean.

Z perspektywy polskich eksporterów oznacza to jedno: 2015–2021 nie wróci. To była dekada łatwych wzrostów w UE. Teraz trzeba szukać ich poza nią.

Warto spojrzeć na globalny kontekst koniunktury przemysłowej szerzej, bo to właśnie indeks PMI najczytelniej pokazuje, w jakim kierunku przesuwa się światowa gospodarka i gdzie będą powstawać nowe centra popytu dla polskiego eksportu. Odczyty z końca 2025 roku są pod tym względem wyjątkowo wymowne. Najwyższe wartości PMI notują dziś kraje, które jeszcze dekadę temu pozostawały na peryferiach globalnych łańcuchów dostaw, a obecnie wyrastają na nowe „tygrysy produkcyjne”. Sri Lanka, z PMI na poziomie 61 punktów, wysyła sygnał bardzo silnej ekspansji przemysłu, wyższy niż w wielu krajach G20. Jest to efekt jednoczesnej odbudowy gospodarczej po kryzysach oraz dynamicznego rozwoju sektorów takich jak tekstylia, przetwórstwo spożywcze i materiały budowlane. Podobny obraz widać w Arabii Saudyjskiej, gdzie PMI na poziomie 58,5 punktu odzwierciedla skalę transformacji realizowanej w ramach programu Vision 2030. Gigantyczne inwestycje infrastrukturalne generują tam rosnący popyt na maszyny, elektroinstalacje, technologie przemysłowe i wyposażenie produkcyjne, czyli dokładnie te obszary, w których polskie firmy posiadają realne kompetencje i doświadczenie eksportowe.

Równie dynamiczna sytuacja rysuje się w Azji Południowo-Wschodniej. Tajlandia i Indie, z PMI odpowiednio 56,8 i 56,6 punktu, potwierdzają stabilne przyspieszenie produkcji, rosnący popyt wewnętrzny i coraz większą aktywność eksportową. Kraje te w coraz większym stopniu przyciągają inwestycje amerykańskich i europejskich firm szukających alternatywy dla Chin, co jest bezpośrednią konsekwencją geopolitycznego de-riskingu. Wzrosty PMI w Indonezji, Hongkongu czy Wietnamie, utrzymujące się w przedziale 53–54 punktów, potwierdzają, że region ASEAN staje się jednym z głównych beneficjentów dekouplingu USA–Chiny i przebudowy globalnych łańcuchów dostaw. W Europie na tym tle wyróżnia się Szwecja, gdzie PMI na poziomie 54,6 punktu jest wyjątkiem w otoczeniu słabnącej Europy Zachodniej i potwierdza, że gospodarki oparte na technologii, automatyzacji i sektorach niskoemisyjnych radzą sobie znacznie lepiej niż tradycyjny przemysłowy rdzeń UE. Irlandia, z PMI 52,8, również utrzymuje dodatnią dynamikę dzięki silnej obecności firm technologicznych i farmaceutycznych. Na uwagę zasługują także Węgry, które po okresie stagnacji osiągnęły PMI na poziomie 53,4 punktu, głównie dzięki inwestycjom w elektromobilność, fabryki baterii i komponentów do pojazdów elektrycznych, co może w dłuższym horyzoncie przesuwać środek ciężkości produkcji w Europie z Niemiec w stronę Europy Środkowej.

W skali globalnej Stany Zjednoczone utrzymują PMI na poziomie 52,2 punktu, stabilnie powyżej granicy wzrostu, co potwierdza wyjątkowo silną pozycję amerykańskiej gospodarki na tle innych krajów rozwiniętych. USA pozostają jedynym dużym rynkiem, który przez trzy lata z rzędu utrzymywał dodatnią dynamikę przemysłową mimo wojen handlowych, napięć geopolitycznych i recesji w Europie. Ten obraz kontrastuje z sytuacją w Unii Europejskiej, która wchodzi w okres wyraźnej stagnacji. Dane Eurostatu i Komisji Europejskiej za lata 2024–2025 pokazują spadek produkcji przemysłowej w UE o 2,4%, załamanie nowych zamówień w niemieckim przemyśle maszynowym na poziomie około 12%, utrzymywanie się PMI niemieckiego przemysłu poniżej 50 przez kilkanaście miesięcy, spadek inwestycji prywatnych w UE o 8% oraz stagnację konsumpcji we Francji i we Włoszech. To nie jest chwilowe spowolnienie cykliczne, lecz zmiana strukturalna wynikająca z wysokich kosztów energii, nadregulacji, presji demograficznej i odpływu kapitału inwestycyjnego poza Europę.

Z perspektywy polskich eksporterów wniosek jest jednoznaczny. Rosnące PMI w krajach rozwijających się oraz stabilny wzrost w USA pokazują, że globalne centrum wzrostu przesuwa się poza Unię Europejską. Popyt przemysłowy, inwestycje i nowe łańcuchy dostaw rozwijają się tam, gdzie polityka sprzyja inwestowaniu, a koszty i reguły gry są bardziej przewidywalne. W takim środowisku nie wystarczy już „być konkurencyjnym w Unii”. Konieczne staje się myślenie globalne i świadome wybieranie rynków tam, gdzie popyt realnie rośnie. PMI staje się w tym sensie jednym z najważniejszych kompasów strategicznych, pokazując nie tylko bieżącą koniunkturę, ale także kierunek kolejnej fali wzrostu, w której polskie firmy powinny być obecne wcześniej, zanim zajmą ją więksi gracze.

W październiku 2025 roku wartość eksportu z Polski wzrosła o 4,2% rok do roku, osiągając rekordowy poziom 32,4 mld EUR. To jeden z najwyższych miesięcznych wyników w historii i potwierdzenie, że mimo geopolitycznych napięć oraz spowolnienia w Unii Europejskiej, polska gospodarka eksportowa pozostaje odporna wolumenowo.

Struktura tego wzrostu jest jednak kluczowa dla zrozumienia kierunku zmian. Największy wkład w dynamikę miały tzw. inne towary konsumpcyjne, w szczególności odzież, obuwie oraz elektronika użytkowa, w tym konsole do gier wideo. To segmenty, które korzystają zarówno z relokacji części produkcji do Europy Środkowo-Wschodniej, jak i z relatywnej elastyczności popytu konsumenckiego na rynkach pozaunijnych. Jednocześnie wzrosła sprzedaż autobusów oraz wysyłki produktów rolnych, co potwierdza utrzymującą się konkurencyjność Polski w transporcie zbiorowym oraz w sektorze agri-food, szczególnie na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej i krajów odbudowy.

Z drugiej strony, dane za ten sam okres pokazują dalsze osłabienie w segmentach tradycyjnie silnie powiązanych z niemieckim przemysłem. Eksport samochodów osobowych, części motoryzacyjnych oraz towarów zaopatrzeniowych nadal notował spadki. To czytelny sygnał strukturalny: słabość niemieckiej produkcji przemysłowej i inwestycji kapitałowych zaczyna bezpośrednio przekładać się na wyniki polskich eksporterów w branżach głęboko osadzonych w niemieckich łańcuchach dostaw. Nie jest to chwilowe wahnięcie, lecz efekt trwającej recesji przemysłowej w Niemczech oraz presji regulacyjnej i kosztowej, która ogranicza tempo odbudowy popytu.

Jeżeli spojrzeć na te dane w szerszym kontekście, jasno widać, że polski eksport nie tyle zwalnia, co zmienia swój wewnętrzny napęd. Wzrosty generowane są coraz częściej przez rynki i segmenty mniej zależne od cyklu inwestycyjnego w Europie Zachodniej, a bardziej powiązane z popytem konsumpcyjnym, odbudową infrastruktury oraz dywersyfikacją globalnych łańcuchów dostaw. Jednocześnie segmenty najbardziej wrażliwe na koniunkturę niemiecką pozostają pod presją, co dodatkowo wzmacnia argument za strategiczną dywersyfikacją geograficzną i produktową w horyzoncie 2026–2030.

Ten obraz idealnie wpisuje się w szersze wnioski płynące z danych PFR, Eurostatu i UN Comtrade. Polska utrzymuje wysoką odporność eksportową, ale coraz wyraźniej widać, że dotychczasowy model oparty na jednym dominującym rynku i kilku kluczowych sektorach przemysłowych przestaje być wystarczający. Eksport AD 2026 nie będzie polegał na utrzymywaniu status quo, lecz na świadomym przesuwaniu ciężaru w stronę rynków rosnących, segmentów mniej wrażliwych na recesję w UE oraz modeli obecności, które pozwalają szybciej reagować na zmiany regulacyjne, sankcyjne i geopolityczne.

To kolejny dowód na to, że polski eksport wchodzi w fazę, w której o przewadze konkurencyjnej nie decyduje już sama zdolność produkcyjna, lecz zdolność strategicznego zarządzania kierunkiem, strukturą i ryzykiem sprzedaży zagranicznej. Rok 2026 nie będzie więc testem wolumenu, lecz testem decyzji.

Wejście Polski do „klubu bilionowego” nie gwarantuje miejsca przy stole decyzyjnym. Ale daje argumenty. Polska jest największą gospodarką Europy Środkowo-Wschodniej, krajem frontowym bezpieczeństwa UE i NATO oraz istotnym węzłem logistycznym i produkcyjnym. Dla firm oznacza to jedno: świat będzie od Polski więcej oczekiwał – jakości, stabilności, odpowiedzialności.

Przekroczenie 1 bln USD PKB to nie meta. To linia startu nowego etapu. Rok 2026 pokaże, czy Polska potrafi przejść z modelu wzrostu ilościowego do modelu strategicznego – opartego na produktywności, technologii i eksporcie wysokiej jakości.

Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność myślenia o eksporcie jak o polityce zagranicznej firmy. Dla państwa – potrzebę spójnej, długofalowej architektury wsparcia. Dla gospodarki – moment prawdy.

Polska już weszła do pierwszej dwudziestki świata. Pytanie brzmi nie „czy”, ale jaką rolę chce w tej dwudziestce odegrać.

Co to wszystko oznacza razem? Przyszłość polskiego eksportu zmienia się z „geografii” w „strategię geopolityczną”

W 2026 r. sukces eksportowy nie będzie zależał wyłącznie od:

• jakości produktu,
• ceny,
• logistyki,
• handlowca czy targów.

Będzie zależał od czegoś więcej: od rozumienia, w jakim układzie geopolitycznym firma działa.

Niemcy i Francja nie będą silnikami wzrostu. USA i Wielka Brytania będą go ciągnąć. Ukraina będzie największą szansą infrastrukturalną dekady. Chiny staną się rynkiem ryzyka, ale jednocześnie źródłem relokacji produkcji. UE będzie coraz bardziej regulacyjna i coraz mniej popytowa.

Dla polskich firm to ogromna zmiana. Nie tylko w sprzedaży. W całym modelu działania.

Wnioski na 2026–2030

Rok 2026 nie będzie rokiem kosmetycznych korekt w eksporcie, lecz momentem, w którym ryzyko zacznie się materializować w sposób wymuszający decyzje. Dane z ostatnich lat pokazują jasno: polski eksport pozostaje wolumenowo silny, ale strukturalnie coraz bardziej podatny na wstrząsy. Wzrost wartości eksportu do USA o blisko 40% w latach 2021–2024, awans Ukrainy do grona kluczowych rynków oraz utrzymująca się dominacja Niemiec nie są sprzecznościami – są sygnałami przechodzenia z jednego modelu do drugiego. Problem polega na tym, że większość firm nadal działa według logiki starego świata, w którym koncentracja na jednym rynku była oznaką stabilności, a dziś staje się źródłem ryzyka systemowego.

Nie chodzi o ucieczkę z Niemiec ani o gwałtowne odwracanie się od Unii Europejskiej. Niemcy przez wiele lat pozostaną największym pojedynczym partnerem handlowym Polski. Jednak sytuacja, w której jeden kraj odpowiada za około 27% całego eksportu, nie jest już przewagą – jest podatnością. Przy trwale niskim PMI niemieckiego przemysłu, spadku zamówień w sektorze maszynowym i strukturalnych problemach kosztowych europejskiej gospodarki, dalsze opieranie wzrostu na jednym filarze oznacza przenoszenie ryzyka z makroekonomii bezpośrednio do bilansów firm. W perspektywie 2026–2028 racjonalnym celem nie jest zmniejszenie wolumenu eksportu do Niemiec, lecz obniżenie jego udziału w strukturze – w okolice 20% – przy jednoczesnym budowaniu nowych strumieni przychodów poza rdzeniem UE.

To przesunięcie nie jest teoretyczne. Dane PMI pokazują, że globalne centrum wzrostu przemysłowego przesuwa się w stronę rynków, które jeszcze dekadę temu były traktowane jako peryferyjne. Kraje Azji Południowo-Wschodniej, Bliskiego Wschodu i wybrane gospodarki rozwijające się notują dziś wyższe tempo ekspansji przemysłu niż wiele państw G7. Arabia Saudyjska, Indie, Tajlandia, Indonezja czy Wietnam stają się beneficjentami de-riskingu i relokacji produkcji z Chin, a Stany Zjednoczone – mimo globalnych napięć – pozostają jedyną dużą gospodarką rozwiniętą z trwałą dynamiką przemysłową powyżej progu wzrostu. To właśnie tam powstaje nowy popyt na maszyny, komponenty, technologie, rozwiązania infrastrukturalne i usługi B2B, w których polskie firmy mają realne kompetencje, choć wciąż niedostatecznie wykorzystane.

Szczególną rolę odgrywa Ukraina. Wzrost eksportu o kilkanaście procent rok do roku to jedynie wstęp do procesu odbudowy, który będzie trwał dekady. Rynek ten nie jest klasycznym rynkiem sprzedaży, lecz rynkiem projektowym, wymagającym obecności lokalnej, zdolności do pracy w konsorcjach, udziału w przetargach oraz oferowania nie tylko produktów, lecz także kompetencji projektowych, serwisowych i organizacyjnych. Firmy, które wejdą tam w 2026 roku, budując relacje, struktury i reputację, zyskają przewagę trudną do nadrobienia. Ci, którzy będą czekać na „pełną stabilizację”, prawdopodobnie wejdą na rynek już zagospodarowany.

Jednocześnie rok 2026 wymusi zmianę podejścia do sezonowości i cykliczności sprzedaży. Miesiące tradycyjnie uznawane za słabsze przestaną być usprawiedliwieniem gorszych wyników. W nowym modelu to właśnie one powinny służyć przygotowaniu kontraktów ramowych, negocjacjom na poziomie zarządów, kalibracji cen, planowaniu logistyki i pracy nad nowymi ofertami. Firmy, które nauczą się zarządzać sezonowością zamiast co roku jej ulegać, poprawią nie tylko wyniki sprzedażowe, lecz przede wszystkim płynność finansową i przewidywalność cash flow.

Coraz trudniej będzie także oddzielać eksport od regulacji. ESG, CBAM, due diligence, raportowanie niefinansowe i sankcje nie są już dodatkowymi wymogami – stają się filtrami wejścia na rynek. W wielu branżach decyzja o dopuszczeniu dostawcy zapada dziś nie w dziale zakupów, lecz w compliance i risk management. To oznacza, że przewaga regulacyjna zaczyna pełnić rolę przewagi konkurencyjnej. Firmy, które w 2026 roku uporządkują dane, wdrożą raportowanie, policzą ślad węglowy i zbudują transparentne łańcuchy dostaw, za kilka lat będą grały w innej lidze niż konkurenci odkładający te kwestie na później.

W tym kontekście eksport przestaje być projektem rocznym. Planowanie w horyzoncie jednego budżetu traci sens w świecie, w którym zmiany geopolityczne i regulacyjne potrafią w kilka miesięcy zmienić opłacalność całego rynku. Eksport musi być projektowany w perspektywie czterech, pięciu, a nawet dziesięciu lat, z jasno zdefiniowaną mapą rynków kluczowych, rynków testowych i rynków rezerwowych. Oznacza to odejście od myślenia w kategoriach pojedynczych targów czy kampanii na rzecz spójnej polityki obecności rynkowej, opartej na danych, scenariuszach i zdolności szybkiego manewru.

Najważniejsza zmiana dotyczy jednak mentalności zarządów. Geopolityka przestała być tłem – stała się parametrem biznesowym. Wojna, sankcje, napięcia handlowe, polityka przemysłowa USA i transformacja energetyczna bezpośrednio wpływają na finansowanie, popyt sektorowy, łańcuchy dostaw i dostęp do rynków. Firma, która w 2026 roku nie potrafi przełożyć tych czynników na konkretne decyzje eksportowe, działa w warunkach podwyższonego ryzyka, często nie zdając sobie z tego sprawy.

Wnioski są jednoznaczne. Eksport nie jest już nagrodą za dobry produkt ani naturalnym przedłużeniem sprzedaży krajowej. Jest efektem świadomej strategii, opartej na danych, dywersyfikacji, przewidywaniu ryzyk i gotowości do działania w warunkach niepewności. Dobry produkt, konkurencyjna cena i kompetentny handlowiec pozostają warunkiem wejścia do gry, ale przestały być gwarancją sukcesu. W 2026 roku wygrają nie ci, którzy reagują na zmiany, lecz ci, którzy potrafią je przewidzieć i odpowiednio wcześniej zająć pozycję.

15 stycznia 2026 r. w Warszawie, w murach Akademii Leona Koźmińskiego, odbędzie się IV edycja Kongres Ekspansywnych Eksporterów – jednego z najważniejszych w Polsce wydarzeń poświęconych strategii eksportu, ekspansji zagranicznej i zarządzaniu ryzykiem w handlu międzynarodowym.

Kongres organizowany jest w momencie przełomowym dla polskiej gospodarki. Polska znalazła się w gronie 20 największych gospodarek świata, jednak dalszy wzrost eksportu nie będzie już efektem taniej pracy i automatycznej integracji z rynkiem UE. Rok 2026 staje się momentem redefinicji modelu eksportu – w warunkach rosnących napięć geopolitycznych, sankcji, fragmentacji globalnych łańcuchów dostaw oraz strukturalnej stagnacji części rynków europejskich.

Tegoroczna edycja Kongresu koncentruje się na praktycznych odpowiedziach na pytanie, jak budować eksport w świecie podwyższonego ryzyka. W programie znajdą się m.in. wystąpienia i panele poświęcone wpływowi geopolityki na decyzje biznesowe, dywersyfikacji rynków eksportowych, współpracy z rynkami pozaunijnymi – w tym Stanami Zjednoczonymi, Ukrainą i krajami Afryki – a także roli regulacji, compliance i brandingu w ekspansji międzynarodowej.

Jednym z kluczowych punktów programu będzie wystąpienie Sebastiana Sadowskiego-Romanova, prezesa ITRO Export Solutions, zatytułowane „Geopolityka vs eksport”, poświęcone temu, jak konflikty zbrojne, sankcje, polityka handlowa USA oraz zmiany w UE realnie wpływają na strategie polskich firm w latach 2026+.

Kongres Ekspansywnych Eksporterów od początku adresowany jest do właścicieli firm, członków zarządów, dyrektorów sprzedaży i eksportu oraz osób odpowiedzialnych za rozwój międzynarodowy przedsiębiorstw produkcyjnych i technologicznych. Formuła wydarzenia łączy perspektywę strategiczną z doświadczeniami praktyków, którzy na co dzień podejmują decyzje na rynkach zagranicznych.

Wydarzenie odbędzie się 15 stycznia 2026 r. w Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie. Liczba miejsc jest ograniczona.

Szczegółowy program oraz lista prelegentów dostępne są na stronie: www.kongreseksporterow.org